Gombo Lama

In 1937, during the political repression, I was 24 or 25 years old. At that time in Mongolia, there were 700 monasteries and temples. But, between 1937 and 1938, in only 2 years, all the temples and monasteries were destroyed. There were 100,000 monks and students at 700 monasteries and temples and they were all executed.

Гомбо лам

1937 оны улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн үед би 24 настай байлаа. Монголд байсан 700 гаруй сүм хийд ердөө л хоёрхон жилийн дотор үгүй болсон. Хамгийн харамсалтай нь, тэнд шавилан сууж байсан 100 000 гаруй лам хуврагуудыг ч бас хамтад нь устгачихсан юм шүү дээ.

This is a picture of my guru-teacher, Tara-teacher, the one that was 58 years old. And this picture was shot just before his execution. He was executed on October 25th, 1937.

Энэ бол миний багш, «Дарь эхийн хувилгаан», 58 настай лам хүн. Түүнийг буудан алахынх нь өмнө авсан зураг. Багш маань 1937 оны 10 сарын 25-нд буудуулсан даа.

Khamba Lama Choijamts

Чойжамц Хамба

They were very black days in Mongolian history because these statues and tangkas were collected from centuries ago and they were the zenith of Mongolian art. They showed the Mongolian peoples development and their way of relating to spiritual things. This flourishing of art and of Mongolian culture was destroyed completely.

Энэ бол Монголын түүхийн «гамшигт хар өдрүүд» байсан юм. Яагаад гэвэл, Монголын ард түмний хэдэн зуун жилийн нөр хөдөлмөр, ур хийц, хосгүй төгөлдөр урлагийн бүтээл болсон бурхан шүтээний давтагдашгүй урлагийг нь бүрмөсөн үгүй хийчихсэн юм. «Бурхан шүтээн» нь Монголын ард түмний оюун санааны ухаарал хийгээд нарийн торгон мэдрэмжийг тодорхой гаргасан урлагийн төдийгүй сэтгэлгээний үнэт бүтээлүүд байсан юм